روز هفتم کارآموزی ICU با مرور مفاهیم حیاتی تنفسی آغاز می‌شود—مفاهیمی که سنگ‌بنای مراقبت از بیماران ونتیله‌شده هستند. در این نیم‌ساعت، مربی با مرور گام‌به‌گام موارد کلیدی، به دانشجویان کمک می‌کند که نه‌تنها یادآوری کنند، بلکه درک عمیق‌تری از کاربرد بالینی هر مهارت پیدا کنند.

🧠 نکاتی که مرور می‌شوند:

🔹 تهویه مکانیکی پایه:
– تفاوت بین مدهای CMV، PCV، SIMV، PSV و CPAP
– نحوه انتخاب مد متناسب با وضعیت بیمار
– پارامترهایی مانند VT، RR، PEEP، FiO₂ و چگونگی تفسیر آن‌ها

🔹 تنظیمات و تفسیر گراف‌ها:
– گراف فشار–زمان، حجم–زمان، و جریان–زمان
– نشانه‌های دیس‌سینکرونی بیمار با دستگاه
– نحوه بررسی عملکرد بالینی از روی منحنی‌های مانیتور

🔹 مراقبت از مدار تنفسی:
– مسیرهای دم و بازدم، فیلتر HME، مخزن بخار (Water trap)
– زمان تعویض، تمیزکاری، بررسی نشت، و تخلیه میعانات
– رعایت اصول استریلیته و حفظ عملکرد مدار

❓ نقش دانشجو در این جلسه چیست؟

✅ پرسیدن سؤالاتی که در ذهنش باقی مانده
✅ تحلیل سناریوهای بالینی گذشته
✅ تمرین مجدد برخی مهارت‌ها به‌صورت عملی یا نمایشی
✅ مشارکت در گفت‌وگوهای گروهی برای درک عمیق‌تر

🎯 هدف این بخش

🔄 تثبیت مهارت‌های تنفسی
🧠 تبدیل دانسته‌های تئوری به درک بالینی
📋 آمادگی کامل برای ورود به مبحث پیچیده‌تر مراقبت تنفسی پیشرفته و ارزیابی‌های پایان دوره

در ICU، مرور یعنی بازسازی اعتماد به‌نفس؛ مرور یعنی رسیدن به عمق یادگیری؛ مرور یعنی آماده‌شدن برای تصمیم‌گیری درست در زمان واقعی.
تو در این نیم‌ساعت، نه‌فقط مرور می‌کنی، بلکه آماده می‌شی برای حرفه‌ای‌شدن. 🔁🫁✅

برای مراقبت حرفه‌ای از بیمار ونتیله‌شده، فقط شناخت مد کافی نیست؛ باید بدونی هر پارامتر روی ونتیلاتور چه نقشی داره و چطور روی نفس کشیدن بیمار تأثیر می‌ذاره.
در این بخش، تو با پارامترهای حیاتی تنظیمی دستگاه ونتیلاتور آشنا می‌شی—پارامترهایی که درک و پایش دقیق‌شون، تفاوت بین تهویه مؤثر و آسیب ریوی‌ـه.

🔹 1. TV (Tidal Volume) – حجم جاری

🔸 مقدار هوایی که در هر دم وارد ریه بیمار می‌شود (برحسب میلی‌لیتر)
✅ به‌صورت استاندارد، بین 6 تا 8 ml/kg وزن ایده‌آل بدن تنظیم می‌شود
🔍 زیاد بودن TV = ریسک باروتروما و ونتیلاتور ایندوس ری‌انجری (VILI)
🔍 کم بودن TV = کاهش تهویه آلوئولی، افزایش CO₂

🔹 2. PEEP (Positive End-Expiratory Pressure)

🔸 فشاری که در پایان بازدم در ریه باقی می‌ماند
✅ جلوگیری از کلاپس آلوئولی و کمک به اکسیژناسیون
🔍 مقدار معمولی بین 5 تا 10 cmH₂O است، ولی در ARDS ممکن است بیشتر شود
⚠️ PEEP بالا ممکن است باعث کاهش برون‌ده قلبی یا باروتروما شود

🔹 3. Rate – تعداد تنفس تنظیمی (Respiratory Rate)

🔸 تعداد تنفس‌هایی که دستگاه در دقیقه به بیمار می‌دهد
✅ بسته به وضعیت بیمار تنظیم می‌شود (معمولاً 12 تا 20)
🔍 کاهش RR → افت تهویه
🔍 افزایش بیش از حد RR → افزایش خطر حبس هوا (air trapping) یا آلارم‌های کاذب

🔹 4. FiO₂ (Fraction of Inspired Oxygen)

🔸 درصد اکسیژن دمی که توسط ونتیلاتور تأمین می‌شود
✅ محدوده: 21٪ (هوای اتاق) تا 100٪
🔍 همیشه باید از حداقل مؤثر FiO₂ استفاده شود تا از مسمومیت اکسیژنی (O₂ toxicity) جلوگیری شود
🎯 هدف بالینی: SpO₂ بین 92 تا 96٪ مگر در شرایط خاص (COPD)

🔹 5. Rise Time – شیب آغاز دم

🔸 سرعت رسیدن به فشار هدف در شروع دم (در مدهای کنترل فشاری)
✅ Rise Time کوتاه = دم سریع‌تر و تهاجمی‌تر
✅ Rise Time طولانی = دم ملایم‌تر و راحت‌تر برای بیمار
📋 این پارامتر کمک می‌کند تا تنفس با راحتی بیمار هماهنگ شود و دیس‌سینکرونی کاهش یابد

🔹 سایر تنظیمات تخصصی (بسته به مد و دستگاه)

📍 I:E Ratio – نسبت دم به بازدم
📍 Trigger Sensitivity – حساسیت آغاز تنفس خودبخودی
📍 Inspiratory Time (Ti) – مدت‌زمان فاز دم
📍 Flow Pattern – الگوی جریان هوا در فاز دم (مربعی، دکروئیک، رمپ...)

👨‍🏫 نقش مربی در این بخش

🔸 توضیح مفهومی هر پارامتر با کمک گراف‌ها
🔸 ارتباط مستقیم هر پارامتر با وضعیت بیمار (هیپوکسمی، هیپرکاپنی، اسیدوز، ARDS...)
🔸 نمایش تنظیمات روی ونتیلاتور واقعی
🔸 پرسش و پاسخ درباره‌ی شرایط خاص (مثلاً در COPD یا تروما)

🎯 نکات طلایی برای دانشجوی حرفه‌ای ICU

🧠 هر پارامتر تنظیمی، مثل پیچ حساس ریه بیمارته
💡 بدونی چی تنظیم می‌کنی، چرا تنظیم می‌کنی و کِی باید تغییرش بدی
📋 تغییرات دستگاه باید حتماً ثبت بشن + با تیم پزشک هماهنگ بشن
🛡️ تنظیم اشتباه یک پارامتر، می‌تونه در عرض چند دقیقه باعث افت تنفس، کاهش اکسیژن یا دیسترس بیمار بشه

تهویه مکانیکی یک علم دقیق با تنفس‌های مصنوعیه؛ و تو قراره با شناخت این پارامترها، تبدیل شی به کسی که نفس بیمار رو مدیریت می‌کنه—نه فقط تنظیم دستگاه.
💻🫁📈✅

در این بخش، دانشجو فقط شنونده نیست—بلکه وارد میدان تصمیم‌گیری می‌شه.
وقتی با یک بیمار ARDS، COPD یا TBI مواجهی، نمی‌تونی به تنظیمات عمومی اکتفا کنی؛ باید بر اساس شرایط بالینی، مد و پارامترها رو شخصی‌سازی کنی.
در این جلسه، با تمرین عملی روی دستگاه ونتیلاتور، تو یاد می‌گیری چطور مثل یک پرستار حرفه‌ای ICU فکر کنی، تحلیل کنی، تنظیم کنی و نتیجه رو بخونی.

💻 تمرین عملی روی دستگاه ونتیلاتور

👨‍🏫 مربی شرایط فرضی برای بیماران مختلف ایجاد می‌کند و دانشجو موظف است:

1. وضعیت بیمار را تحلیل کند (بیماری زمینه‌ای، علائم حیاتی، گراف‌ها)
   
   

2. مد تنفسی مناسب را انتخاب کند (مثلاً PCV برای ARDS، SIMV برای COPD)
   
   

3. پارامترها را تنظیم کند (TV، RR، PEEP، FiO₂، Rise Time و...)
   
   

4. تغییرات گراف‌ها و علائم حیاتی را پس از هر تغییر مشاهده و تفسیر کند
   
   

📌 مثال‌هایی از سناریوهای آموزشی

🟥 بیمار با ARDS:

– کمپلیانس پایین
– اکسیژناسیون ضعیف
✅ انتخاب مد PCV یا VC-AC
✅ تنظیم TV پایین (۶ ml/kg)، PEEP نسبتاً بالا (۱۰–۱۵)، RR بالا، FiO₂ بالا
✅ پایش گراف فشار و حجم برای جلوگیری از باروتروما

🟨 بیمار با COPD:

– مقاومت راه هوایی بالا
– خطر air trapping و hypercapnia
✅ انتخاب مد SIMV یا PCV با زمان بازدم طولانی
✅ TV متوسط، RR پایین، PEEP پایین، افزایش زمان بازدم
✅ بررسی گراف جریان برای تخلیه کامل بازدم

🟦 بیمار با TBI (آسیب مغزی):

– نیاز به کنترل دقیق CO₂
– اجتناب از هایپوکسی و هایپرکاپنی
✅ انتخاب مد کنترل حجمی
✅ RR و TV تنظیم‌شده برای حفظ PaCO₂ حدود ۳۵–۴۰
✅ پایش دقیق گراف‌ها برای جلوگیری از نوسانات فشار

🧠 دانشجو چه چیزهایی را یاد می‌گیرد؟

🔹 ارتباط بین پارامترها و وضعیت فیزیولوژیک بیمار
🔹 اثر تنظیمات بر گراف‌ها و مانیتور (مثلاً تغییر PEEP و منحنی فشار)
🔹 تشخیص دیس‌سینکرونی و نحوه رفع آن
🔹 ایجاد تفکر بالینی: «اگر وضعیت بیمار این‌طور است، چه پارامتری باید تنظیم شود؟»

⚠️ نکات ایمنی در تنظیم و ارزیابی

🚨 تنظیم کورکورانه پارامترها بدون توجه به وضعیت بیمار = آسیب ریوی
🚨 افزایش بی‌دلیل PEEP یا TV = باروتروما و افت برون‌ده قلبی
🚨 نادیده گرفتن گراف‌ها = نادیده گرفتن هشدارهای ریه

🎯 نکات طلایی برای تبدیل شدن به پرستار حرفه‌ای ICU

🧠 اول بیمار، بعد دستگاه
📊 گراف‌ها را بخوان، عددها را تحلیل کن
💡 هر تغییر در دستگاه، باید پاسخ بالینی بیمار را هم داشته باشد
📋 ثبت دقیق تغییرات و دلایل آن در پرونده = حرفه‌ای‌بودن واقعی

در این نیم‌ساعت، تو فقط تنظیم نمی‌کنی؛ بلکه تفکر تنفسی یاد می‌گیری.
هر مد، هر عدد، و هر گراف، فقط زمانی معنا داره که بدونی برای کدوم بیمار، چرا، و چطور باید استفاده بشه.
📊🫁💻✅

در ICU، تهویه مکانیکی فقط به ریه مربوط نیست؛ هر تغییر در تنظیمات ونتیلاتور، می‌تونه مستقیماً عملکرد قلب و سیستم گردش خون بیمار رو هم تحت‌تأثیر قرار بده.
در این بخش، تو با مفاهیم کلیدی همودینامیک آشنا می‌شی و یاد می‌گیری چطور بین «ریه» و «قلب» ارتباط برقرار کنی—و درک کنی که یک فشار نادرست یا یک PEEP بالا، چطور می‌تونه جریان خون مغز، کلیه و بافت‌ها رو مختل کنه.

❤️‍🩹 مفاهیم پایه‌ای همودینامیک

🔹 فشار خون (Blood Pressure):
– نشان‌دهنده فشار سیستمیک خون در شریان‌ها
– تحت‌تأثیر برون‌ده قلبی (CO) و مقاومت عروق محیطی (SVR)
– افت ناگهانی فشار = شوک / افزایش فشار = فشارخون بالا یا درد یا افزایش ICP

🔹 CVP (Central Venous Pressure):
– فشار موجود در ورید اجوف فوقانی (با کاتتر CVC قابل اندازه‌گیری است)
– شاخصی برای بررسی پرلود قلب راست (حجم برگشتی)
– نرمال حدود ۴ تا ۱۰ cmH₂O
– بالا بودن CVP = افزایش حجم یا نارسایی قلب راست
– پایین بودن CVP = هیپوولمی یا نشت عروقی

🔹 ضربان قلب (HR):
– شاخص واکنش بدن به استرس، کم‌خونی، درد، یا کاهش اکسیژن
– باید با فشار خون و وضعیت تنفسی تفسیر بشه

🔹 برون‌ده قلبی (Cardiac Output):
– مقدار خونی که در هر دقیقه از قلب پمپ می‌شه
– وابسته به حجم ضربه‌ای (SV) × ضربان قلب
– با مانیتورهای پیشرفته یا برآورد بالینی قابل بررسیه
– کاهش CO = نشانه‌ی تهویه نامناسب، هیپوولمی یا بار اضافی از طریق PEEP بالا

🫁 ارتباط تهویه مکانیکی با شاخص‌های همودینامیک

💡 هر بار که تنظیمی در ونتیلاتور انجام می‌دی، ممکنه تأثیر مستقیم روی قلب داشته باشه. چند مثال کلیدی:

🔸 PEEP بالا = کاهش برون‌ده قلبی

– فشار مثبت انتهای بازدم باعث کاهش بازگشت وریدی می‌شه
– کاهش پرلود = افت فشار خون، سردی اندام‌ها، کاهش ادرار
📉 اگر PEEP از حد نیاز بالاتر باشه، قلب راست دچار فشار می‌شه

🔸 افزایش حجم جاری (TV) = افزایش فشار داخل قفسه سینه

– اگر زیاد تنظیم بشه → افت برگشت وریدی → کاهش CO
– می‌تونه باعث کاهش فشار خون، افزایش CVP کاذب و اختلال در پرفیوژن بافتی بشه

🔸 هایپرکاپنی ناشی از تهویه ناکافی = افزایش فشار خون داخل مغز (ICP)

– در بیماران TBI، کنترل دقیق PaCO₂ اهمیت بالایی داره
– تهویه نامناسب = افت GCS و آسیب مغزی ثانویه

🧠 چطور تصمیم بگیری؟ (با مثال بالینی)

🩺 مثال ۱: بیماری با ARDS و فشار خون پایین
– تنظیمات اولیه: PEEP 12، FiO₂ 70%، RR 24
– فشار: ۸۵/۴۵، CVP: ۱۵
✅ بررسی کن: آیا PEEP بالا باعث افت CO شده؟ آیا نیاز به کاهش PEEP و جبران با FiO₂ هست؟

🩺 مثال ۲: بیمار COPD با CO₂ بالا و CVP پایین
– تنظیمات ونتیلاتور با RR بالا ممکنه زمان بازدم کافی نده
✅ باید RR کاهش پیدا کنه و زمان بازدم طولانی‌تر بشه تا حبس هوا و افت CO برطرف شه

🎯 نکات طلایی برای درک ارتباط همودینامیک و تهویه

🫁 هر فشار مثبت داخل ریه، روی برگشت وریدی اثر می‌ذاره
🩸 شاخص‌های همودینامیک همیشه باید قبل و بعد از تغییرات ونتیلاتور چک بشن
📉 افت فشار یا پر شدن کم کیسه ادرار، شاید ربطی به قلب نداشته باشه—شاید فقط از ونتیلاتور شروع شده
🧠 پرستار حرفه‌ای ICU تهویه مکانیکی رو جدا از گردش خون نمی‌بینه؛ بلکه به کل پرفیوژن بدن فکر می‌کنه.

وقتی بیمار روی دستگاهه، هر عدد روی ونتیلاتور ممکنه روی قلبش اثر بذاره.
تو باید بتونی مثل یک متخصص فکر کنی:
"آیا این تنظیمات، کمک می‌کنه یا داره فشار میاره؟"
❤️‍🔥🫁📊✅

تهویه مکانیکی زمانی مفید است که واقعاً «کار کند»—یعنی اکسیژن‌رسانی و تهویه مؤثر باشد، بدون آسیب یا ناراحتی برای بیمار.
در این بخش، یاد می‌گیری چطور بفهمی که تنظیمات فعلی دستگاه ونتیلاتور، برای این بیمارِ خاص واقعاً مؤثر هستند یا نه؟
ارزیابی درست، یعنی پیشگیری از آسیب ریوی، افت اکسیژن، و دی‌سینکرونی با دستگاه.

🧪 روش‌های ارزیابی بالینی تهویه مکانیکی

🔍 1. مشاهده قفسه سینه بیمار

👀 باید تقارن حرکات قفسه سینه را بررسی کنی:
– آیا دم و بازدم متقارن انجام می‌شود؟
– آیا حرکات خیلی کم یا خیلی شدید است؟
– آیا بیمار دچار ریتراکشن یا دیسترس تنفسی است؟

🔸 حرکت غیرقرینه = احتمال لوله‌گذاری انتوباسیون یک‌طرفه
🔸 بازدم ناقص = خطر حبس هوا (air trapping)

📟 2. بررسی گراف‌های تنفسی روی مانیتور

📈 گراف‌های حجم–زمان، فشار–زمان و جریان–زمان را بخوان:

– Volume-Time: بررسی کامل بودن دم و بازدم
– Pressure-Time: ارزیابی تلاش بیمار و وضعیت فشار راه هوایی
– Flow-Time: بررسی الگوی بازدم و پایان کامل آن

🔍 تغییر ناگهانی در گراف‌ها = نشانه دیس‌سینکرونی، انسداد، نشت یا عدم تحمل مد فعلی

💉 3. تفسیر ABG (آزمایش گازهای خون شریانی)

📊 مهم‌ترین شاخص برای بررسی عملکرد واقعی تهویه:

– PaO₂ پایین: اکسیژناسیون ناکافی → نیاز به افزایش FiO₂ یا PEEP
– PaCO₂ بالا: تهویه ناکافی → ممکن است TV یا RR کافی نباشد
– pH پایین (اسیدوز): هیپوونتیلاسیون یا شوک
– pH بالا (آلکالوز): هایپرونتیلاسیون یا عدم تحمل تنفسی

✅ باید ABG را در کنار علائم بالینی و گراف‌ها تفسیر کنی، نه به‌تنهایی

🧠 4. ارزیابی نشانه‌های بالینی

🩺 بیمار ونتیله‌شده‌ای که:

– بی‌قرار است
– SpO₂ ناپایدار دارد
– با دستگاه می‌جنگد
– یا دچار تعریق و تاکی‌کاردی است

ممکن است تنظیمات فعلی دستگاه برایش نامناسب باشند.

🔄 چه زمانی باید تهویه را ناکارآمد بدانیم؟

– SpO₂ کمتر از هدف، با وجود FiO₂ بالا
– PaCO₂ بالا همراه با pH پایین
– تلاش تنفسی قابل‌مشاهده علی‌رغم مد کنترل کامل
– منحنی فشار نامنظم یا قطع ناگهانی جریان
– صدای سوت یا نشت هوا از مدار یا لوله تراشه

🛠️ چه تغییراتی می‌توان اعمال کرد؟

📌 اگر تهویه ناکافی است:
✅ افزایش RR یا TV در مد کنترل حجمی
✅ افزایش فشار دمی (Pi) در مد کنترل فشاری
✅ بررسی وضعیت مدار و راه هوایی (ساکشن، بررسی لوله، عدم انسداد)

📌 اگر اکسیژناسیون ناکافی است:
✅ افزایش PEEP (با احتیاط)
✅ افزایش FiO₂
✅ بررسی خلط، وضعیت ریه، و احتمال پنومونی یا ادم ریوی

📌 اگر بیمار با دستگاه هماهنگ نیست:
✅ بررسی حساسیت (Trigger)، Rise Time و نوع مد
✅ دادن آرام‌بخش در صورت لزوم
✅ ارزیابی درد یا علل اضطراب

🎯 نکات طلایی

🧠 تهویه مؤثر یعنی: PaCO₂ و PaO₂ در محدوده هدف + بیمار بدون دیسترس
📊 گراف‌ها را بخوان—تنفس بیمار روی صفحه نوشته شده
📋 تغییر هر پارامتر، باید با ارزیابی بالینی همراه باشه
💡 بیمار ونتیله‌شده بدون مشاهده بالینی و بدون ABG یعنی «حدس زدن» و نه مراقبت علمی

پرستار ICU، کسی نیست که فقط به مانیتور خیره شه؛
اونیه که عددها، گراف‌ها و رفتار بیمار رو کنار هم می‌ذاره و تشخیص می‌ده: این تهویه داره کار می‌کنه یا نه؟
🧠🫁📈✅

در ICU، بدون دسترسی وریدی مناسب، هیچ مراقبتی ممکن نیست. کاتترهای عروقی، شریان‌های پنهانِ مراقبت حرفه‌ای هستند و شناخت دقیق آن‌ها برای هر پرستار ضروریه.
در این بخش، تو با انواع کاتترهای محیطی، مرکزی و خون‌گیری آشنا می‌شی؛ کاربرد بالینی، نکات ایمنی، و ریسک‌های مهم مربوط به هرکدوم رو یاد می‌گیری و نمونه‌های واقعی‌شون رو از نزدیک می‌بینی.

🧪 دسته‌بندی کلی کاتترهای عروقی در ICU

1. کاتترهای محیطی (Peripheral IV Catheters)

🟢 متداول‌ترین نوع در بیماران بستری
📍 برای تزریق سرم، آنتی‌بیوتیک، داروهای وریدی، خون و...
✅ سایزهای مختلف (G18، G20، G22) – بسته به نوع تزریق انتخاب می‌شن
⚠️ ماندگاری کوتاه (۷۲ تا ۹۶ ساعت)، خطر فلبیت و نفوذ خارج‌عروقی

2. کاتترهای مرکزی (Central Venous Catheters - CVC)

🔴 وارد وریدهای مرکزی (Jugular, Subclavian, Femoral) می‌شن
📍 برای:
– اندازه‌گیری CVP
– تجویز داروهای محرک قلبی یا وازوپرسورها
– تغذیه وریدی (TPN)
– خون‌گیری مکرر
✅ انواع تک‌لومن، دابل‌لومن، تریپل‌لومن
⚠️ ریسک بالا: عفونت خونی، ترومبوز، پنوموتوراکس در حین کارگذاری

3. کاتترهای خون‌گیری (Sampling or Arterial Lines)

🟡 شامل:
– کاتترهای شریانی (برای مانیتورینگ فشار خون مستقیم و ABG مکرر)
– کاتترهای وریدی کوتاه‌مدت مخصوص نمونه‌گیری
📍 آرتریال‌لاین (مثلاً در Radial Artery):
✅ دقت بالا در اندازه‌گیری BP
✅ امکان نمونه‌گیری بدون آسیب مکرر
⚠️ نیازمند تکنیک استریل و مراقبت از خون‌ریزی یا اسپاسم

🔬 نکاتی که مربی به‌صورت عملی آموزش می‌دهد:

🧰 نمایش واقعی کاتترها و تفاوت آن‌ها
🖐️ نحوه لمس مسیر کاتتر، نحوه فیکس کردن، و مشاهده علائم خطر
🛠️ آشنایی با پورت‌ها، رنگ‌بندی سایزها، نحوه باز و بسته شدن شیرها
📋 نحوه ثبت نوع کاتتر، محل ورود، تاریخ تعویض و مراقبت‌های اختصاصی در پرونده

⚠️ ریسک‌های مرتبط با انواع کاتترها

– عفونت محل ورود (در صورت تعویض دیرهنگام پانسمان یا عدم رعایت آسپتیک)
– انسداد کاتتر (عدم فلاش کردن یا کلامپ شدن نامناسب)
– ترومبوز (در کاتترهای طولانی‌مدت یا مرکزی)
– نفوذ دارو به بافت نرم (در کاتتر محیطی؛ به‌ویژه داروهای سوزاننده)
– پنوموتوراکس (در کارگذاری CVC از راه ساب‌کلاوین)
– خونریزی یا افت فشار ناگهانی (در آرتریال لاین‌ها)

🎯 نکات طلایی برای شناخت حرفه‌ای کاتترها

🧠 نوع کاتتر باید متناسب با نوع درمان و مدت بستری انتخاب بشه
🛡️ هر کاتتر باید کارت شناسایی، ثبت دقیق و برنامه تعویض داشته باشه
📦 شناخت تجهیزات = آمادگی بهتر در اورژانس
📋 هر پرستار ICU باید بتونه با نگاه به لومن، رنگ و محل ورود، نوع کاتتر و کاربردش رو تشخیص بده

دانش تو از کاتترها، یعنی قدرتت در حفظ مسیر زندگی بیمار.
هیچ وازوپرسوری، هیچ ABGـای، هیچ تزریقی بدون دسترسی ایمن و تمیز ممکن نیست.
امروز نه‌فقط تجهیزات، بلکه چشم بالینی‌ـت رو تیز می‌کنی. 🩸🧴📊✅

داشتن یک کاتتر خوب، تنها نیمی از ماجراست—نیمه‌ی دیگرش مراقبت دقیق، فیکس‌کردن ایمن و پیشگیری از عفونت است.
در این بخش، تو یاد می‌گیری که چطور کاتتر رو مثل یک مسیر حیاتی حفظ کنی؛ نه فقط با پانسمان تمیز، بلکه با نگاه تیزبین و اقدامات پیشگیرانه. همچنین تمرین عملی روی مانکن یا بیمار انجام می‌دی تا این مهارت مهم رو از نزدیک لمس کنی.

🧤 اصول مراقبت صحیح از کاتترهای محیطی و مرکزی

✅ بررسی روزانه محل ورود کاتتر:
– قرمزی؟ ترشح؟ درد؟ تورم؟
– لمس محل بدون دستکش ممنوع
– هرگونه تغییر مشکوک = گزارش فوری به پزشک و تعویض کاتتر

✅ شست‌وشو و فلاش کردن:
– طبق پروتکل، مسیر کاتتر باید با سالین شست‌وشو داده بشه
– در مسیرهای بدون استفاده: Flush هر ۸ ساعت
– فلاش با تکنیک Push-Pause برای جلوگیری از لخته

✅ تعویض ست‌ها و لاین‌ها:
– ست سرم، هر ۷۲–۹۶ ساعت
– لاین خون یا TPN، هر ۲۴ ساعت
📋 زمان نصب و تعویض باید روی لیبل و در پرونده ثبت بشه

🔒 اصول فیکس‌کردن ایمن کاتتر

🩹 استفاده از پانسمان استریل شفاف (مثل Tegaderm):
– امکان مشاهده محل ورود بدون باز کردن پانسمان
– تعویض هر ۵ تا ۷ روز یا در صورت کثیفی / ترشح

🧷 نوار فیکس‌کننده:
– کاتتر باید به گونه‌ای فیکس شود که کشش، لرزش یا تا شدن نداشته باشد
– از فیکس کردن سفت یا چسباندن به ناحیه مفصلی خودداری شود
– در کاتترهای مرکزی، پایه کاتتر نیز باید محکم اما قابل مشاهده بسته شود

🛑 کاتتر رها یا نیمه‌کنده‌شده، مساوی با منبع عفونت بالقوه است

🧪 پیشگیری از آلودگی در تمام مراحل

🚫 لمس پورت‌ها بدون ضدعفونی
🚫 استفاده مجدد از گاز، سرنگ یا شلنگ قبلی
🚫 نگه داشتن پانسمان باز یا مرطوب
✅ استفاده از درپوش‌های آنتی‌سپتیک یا کلرهگزیدین
✅ شست‌وشوی دست قبل و بعد از تماس
✅ اجتناب از باز نگه‌داشتن مسیرهای بدون استفاده

🧠 تمرین عملی روی مانکن یا بیمار

در این بخش، دانشجویان تمرین خواهند کرد:

🔹 باز و بسته کردن پانسمان با تکنیک استریل
🔹 فیکس‌کردن صحیح با نوار مخصوص
🔹 تعویض ست سرم یا دارو
🔹 استفاده از سرنگ فلاش و رعایت اصول Push–Pause
🔹 ثبت دقیق تاریخ نصب، تعویض، و مشاهده علائم عفونت در برگه مراقبت

🎯 نکات طلایی مراقبت از کاتتر

📋 ثبت کامل، یعنی مراقبت مستند
🧼 دست تمیز، کاتتر سالم
🛡️ پانسمان تمیز = سد محکم علیه میکروب‌ها
🧠 پرستار حرفه‌ای، قبل از قرمزی و ترشح، خطر رو تشخیص می‌ده

کاتتر فقط یک مسیر نیست؛ یک مسئولیت‌ـه. اگر تو ازش درست مراقبت کنی، می‌تونه جان بیمار رو حفظ کنه—وگرنه، ممکنه همون مسیر به منبع عفونت خطرناک تبدیل بشه.
🧤🔒📋✅