▪ تمرین و تکرار مهارتهای آموزش دادهشده در روزهای قبل 🔄
▪ آشنایی با آزمایشات رایج و نحوه تهیه صحیح نمونه خون و تفسیر مقادیر نرمال 🧪🩸
▪ آموزش ساکشن از مسیرهای مختلف (دهانی، بینی، تراکئوستومی) بهصورت ایمن و مؤثر 🫁
▪ انجام صحیح پروسیجر ساکشن با رعایت تمام نکات استریلیته و پیش از آن آمادهسازی وسایل ضروری 🧤🧴
▪ رعایت اصول بهداشت عضلهی سینه و مراقبت از ناحیهی ساکشنشده 🚿
▪ آشنایی با روش تهیه نمونه خلط در صورت تجویز پزشک و شیوه ارسال صحیح آن به آزمایشگاه 🧫
▪ رعایت بهداشت محیط، سطوح و وسایل کار پس از اجرای پروسیجر 🧽🧼
این بازه به مرور نکات مهم روزهای گذشته اختصاص دارد: تجهیزات، مدار تنفسی، فشار کاف، فلوشیت و داروهای پرکاربرد. دانشجویان میتوانند با راهنمایی مربی اشکالات خود را مطرح کنند یا برخی مهارتها را دوباره تمرین کنند.
هر روز در ICU با چالشهای تازهای همراهه، اما تا وقتی که مهارتهای پایه رو محکم و بدون خطا بلد نباشی، نمیتونی وارد مراحل بعدی بشی. به همین خاطر، این نیمساعت آغازین روز چهارم کارآموزی، به مرور مهارتها و نکات کلیدی روزهای قبل اختصاص داره.
نه برای تکرار، بلکه برای تثبیت، اصلاح، و رسیدن به تسلط بالینی. 🎯
🔸 آشنایی با تجهیزات اصلی ICU:
برق دستگاهها، عملکرد پایه مانیتور، پمپ انفوزیون، ساکشن و ونتیلاتور
آیا هنوز در تشخیص کاربرد ماسکهای NIV، اتصالات مدار تنفسی یا سرمست اشتباه داری؟ الان وقت پرسیدنه! 🛠️🧠
🔸 مدار تنفسی و نحوه ارزیابی عملکرد آن:
اتصالات درست لوله تراشه به مدار، بررسی نشت، چک کردن رطوبتساز و فیلتر
تمرین کن که چطور با نگاه به الگوی تنفس بیمار و صدای دستگاه، مشکل رو سریع تشخیص بدی 🫁🔍
🔸 تنظیم فشار کاف و مانومتر:
یادآوری رِنج ایمن (۲۰–۳۰ cmH₂O)، استفاده عملی از مانومتر، خواندن دقیق فشار
در صورتی که روزهای قبل شک داشتی یا اشتباه کردی، این فرصت برای اصلاحه 📏💨
🔸 ثبت دقیق در فلوشیت:
محاسبه I&O، وارد کردن علائم حیاتی، ارزیابی هوشیاری، مداخلات پرستاری
تمرین ثبت تمیز، منظم، قابل پیگیری و بدون حذف اطلاعات 🖊️📄
🔸 یادآوری داروهای رایج ICU:
نقش داروهایی مثل نورآدرنالین، دوبوتامین، پروپوفول، فنتانیل
میزان دوز، نحوه انفوزیون، علائم حیاتی هدف، تداخلها
میتونی از کارت دارویی بیماران روز قبل دوباره استفاده کنی و اشکالاتت رو با مربی مرور کنی 💉📚
✅ پرسشگر باش: هر جا اشکال داری، همین حالا بپرس
✅ فعال باش: فقط گوش نده، برو ابزار رو بردار، فشار کاف تنظیم کن، مانیتور بخون
✅ تحلیلگر باش: به یاد بیار که فلان بیمار چه دارویی داشت، و تو چطور باید عملکردش رو میسنجیدی
✅ همکار باش: با دانشجوی کناریت تمرین کن، سؤالات همدیگه رو بررسی کن
🔁 تکرار با تحلیل = یادگیری پایدار
❌ تکرار بدون اصلاح = تثبیت اشتباه
📋 مهارت فقط «یاد گرفتن» نیست، «بهموقع اجرا کردنِ درست»ـه
🧠 امروز تمرین میکنی تا فردا بتونی در لحظه تصمیم بگیری
این نیمساعت، سکوی پرتاب تو به سمت تسلط بالینیه.
مراقب باش با دست پر وارد روز بشی، نه با ذهن پراکنده. 🧠💪📘
در این بخش، انواع آزمایشاتی که در ICU اهمیت دارند معرفی میشوند: CBC، ABG، BUN/Cr، PT/PTT، الکترولیتها، CRP و…
سپس نحوه صحیح نمونهگیری وریدی آموزش داده میشود: آمادهسازی وسایل، انتخاب ورید، رعایت ایمنی و انتقال نمونه به لوله مناسب.
در ICU، هر عدد روی برگهی آزمایش، پشتش یک تصمیم بالینیه. از افت پتاسیم تا افزایش کراتینین یا اختلال در گازهای خونی—هرکدوم ممکنه سرنوشت بیمار رو تغییر بده. در این بخش، هم با آزمایشهای کلیدی بیماران بحرانی آشنا میشی و هم یاد میگیری چطور نمونه خون بگیری، مثل یک پرستار حرفهای و ایمن.
🔹 CBC (شمارش سلولی کامل):
برای بررسی آنمی، عفونت، نوتروپنی، لکوستوز یا ترومبوسیتوپنی
توجه ویژه به Hb، WBC، PLT
🔹 ABG (آنالیز گازهای خون شریانی):
بررسی وضعیت تنفس، PH، CO₂، HCO₃ و اکسیژناسیون
در بیماران ونتیلاتوری یا اسید–باز حیاتی است
🔹 BUN / Cr (اوره و کراتینین):
ارزیابی عملکرد کلیوی؛ در شوک، نارسایی کلیه یا مصرف داروهای نفروتوکسیک بسیار مهم
🔹 الکترولیتها (Na⁺, K⁺, Mg²⁺, Ca²⁺, Cl⁻):
اختلال در سدیم یا پتاسیم میتونه باعث تشنج، آریتمی یا افت هوشیاری بشه
باید همیشه با وضعیت بالینی بیمار تطبیق داده بشن
🔹 PT / PTT / INR (آزمایشات انعقادی):
مهم قبل از هر پروسیجر، در بیماران با خونریزی، مصرف هپارین یا وارفارین
🔹 CRP / ESR:
برای پایش التهاب یا عفونت سیستمیک
CRP بالا = احتمال سپسیس یا عفونت فعال
🔹 Lactate:
شاخصی برای ارزیابی هایپوکسی بافتی و شدت شوک
لکتات بالا = هشدار برای ناکارآمدی اکسیژنرسانی
در این مرحله یاد میگیری که نمونهگیری فقط یه مهارت فنی نیست، بلکه بخشی از زنجیرهی تشخیص، تصمیمگیری و درمانـه.
🔸 آمادهسازی وسایل:
✅ دستکش تمیز
✅ پنبه الکلی یا پد کلرهگزیدین
✅ تورنیکه (رگبند)
✅ سرنگ یا وسایل وکیوم (Vacutainer)
✅ لولههای مخصوص آزمایش (با رنگهای مختلف درپوش)
✅ برچسب شناسایی بیمار
✅ جعبه ایمن زباله بیولوژیک
🔸 ترتیب کلی مراحل نمونهگیری:
بررسی هویت بیمار (نام، شماره پرونده، دستبند)
شستن دست و پوشیدن دستکش
انتخاب رگ مناسب:
بهترین محل: ورید آنتیکوبیتال (آرنج)، یا ساعد
از رگهای ملتهب، اسکلروز، یا نزدیک محل آنژیوکت استفاده نکن
بستن تورنیکه:
حداکثر ۱ دقیقه قبل از خونگیری؛ نباید بیشازحد سفت باشه
ضدعفونی محل:
با کلرهگزیدین یا الکل حداقل ۳۰ ثانیه و خشک شدن کامل
نمونهگیری:
ورود سوزن با زاویه مناسب، گرفتن حجم مورد نیاز
در صورت استفاده از لولههای وکیوم، ترتیب پر کردن مهمه
باز کردن تورنیکه قبل از خارج کردن سوزن
اعمال فشار و پانسمان روی محل خونگیری
انتقال نمونه به لوله مناسب و چرخاندن آرام لوله (در صورت نیاز)
🔹 مثلاً لوله بنفش برای CBC، سبز برای بیوشیمی، آبی برای PT/PTT
برچسبگذاری دقیق:
نام بیمار، تاریخ، ساعت، نام نمونهگیر
دفع ایمن وسایل در سطل عفونی و شستوشوی دست
🚫 استفاده از سرنگ بدون برچسب یا اشتباه در ترتیب لولهها
🚫 لمس مجدد محل ضدعفونیشده
🚫 استفاده بیشازحد از تورنیکه = همولیز نمونه
🚫 پر نکردن صحیح حجم مورد نیاز → رد شدن نمونه از آزمایشگاه
🚫 برچسبگذاری ناقص = فاجعه در تشخیص
🧠 بدونی چرا داری نمونه میگیری، نه فقط چطور
🧪 نمونه درست = تشخیص درست = درمان مؤثر
📋 برچسب، اندازه، زمان و ترتیب مهمتر از سرعته
🩸 خون گرفتن با دست تمیز، ذهن فعال و دقت بالا باید انجام بشه
🚨 هر بار که از بیمار خون میگیری، داری در مسیر درمان قدم برمیداری
با پایان این جلسه، تو باید بتونی هم آزمایشات کلیدی ICU رو تفسیر اولیه کنی، و هم یک خونگیری ایمن، دقیق و حرفهای انجام بدی.
یاد بگیر که لوله آزمایش، فقط ظرف خون نیست…
یه پیام از درون بدن بیمار به پزشک و پرستاره — و تو واسط این پیام هستی. 🧪📨💉
دانشجویان با ساکشن دهانی، بینی، و تراکئوستومی آشنا میشوند. مربی ابتدا اندیکاسیونها، وسایل مورد نیاز و عوارض احتمالی را توضیح میدهد، سپس پروسیجر را بهصورت مرحلهبهمرحله آموزش میدهد. در انتها تمرین عملی روی مانکن یا بیمار انجام میشود.
ساکشن یکی از رایجترین، ولی در عین حال حساسترین اقدامات پرستاری در ICU محسوب میشه. ساکشن اشتباه میتونه باعث آسیب مخاط، افت اکسیژن، برادیکاردی یا حتی ایست تنفسی بشه.
در این بخش، تو یاد میگیری که چرا، کی، و چطور باید ساکشن انجام بدی، و با تمرین عملی روی مانکن یا بیمار واقعی، این مهارت مهم رو در خودت تثبیت میکنی.
🔹 ساکشن دهانی (Oropharyngeal):
برای تخلیه ترشحات دهان، حلق و پشت زبان
در بیمار هوشیار یا ناهوشیار بدون لولهگذاری استفاده میشه
🔹 ساکشن بینی (Nasopharyngeal):
برای بیمارانی که ترشحات حلق رو بالا نمیارن، یا دهانشون قابل دسترسی نیست
نیاز به دقت بالا برای پیشگیری از خونریزی بینی یا تحریک وازوواگال
🔹 ساکشن تراکئوستومی یا لوله تراشه (ETT/Tracheostomy):
در بیماران ونتیلاتوری یا دارای تراکئوستومی انجام میشه
این نوع از ساکشن مستقیم وارد راه هوایی میشه و باید با دقت، سرعت و استریلیته کامل انجام بشه
✅ صدای غیرطبیعی تنفس (gurgling, crackles)
✅ کاهش اشباع اکسیژن (SpO₂)
✅ ترشحات قابل مشاهده در دهان یا لوله تراشه
✅ سرفه بیاثر یا ناتوانی در پاکسازی راه هوایی
✅ اضطراب، تاکیپنه، کشش عضلات کمکی تنفس
🔸 دستکش استریل یا تمیز (بسته به مسیر)
🔸 سوند ساکشن مناسب (اندازه و نرمی مناسب مسیر)
🔸 سرنگ نرمال سالین (در صورت نیاز به شستشو)
🔸 دستگاه ساکشن فعال و تنظیم شده (فشار مناسب)
🔸 سرساکشن تمیز یا استریل
🔸 گاز یا دستمال برای پاکسازی دهان یا اطراف تراکئوستومی
🔸 اکسیژن کمکی برای قبل و بعد از ساکشن در بیماران بحرانی
🚫 افت شدید اشباع اکسیژن
🚫 تحریک عصب واگ و برادیکاردی
🚫 خونریزی مخاطی
🚫 افزایش ICP در بیماران نورولوژیک
🚫 آریتمی ناشی از هیپوکسی یا تحریک راه هوایی
شستن دست و پوشیدن دستکش مناسب (تمیز یا استریل)
آمادهسازی وسایل و بررسی عملکرد دستگاه ساکشن
توضیح فرآیند به بیمار (در صورت هوشیار بودن)
تنظیم فشار دستگاه:
🔹 بزرگسالان: 100–150 mmHg
🔹 اطفال: 80–100 mmHg
اکسیژندهی قبل از ساکشن (pre-oxygenation):
۳۰ تا ۶۰ ثانیه برای پیشگیری از افت اشباع
ورود سوند به آرامی، بدون مکش، تا رسیدن به محل مناسب
ساکشن حین خروج سوند با حرکات چرخشی و زمان کمتر از ۱۰–۱۵ ثانیه
اکسیژندهی مجدد پس از ساکشن
ارزیابی وضعیت تنفس، اشباع و علائم حیاتی بیمار پس از ساکشن
🔁 در صورت نیاز، بعد از چند دقیقه میتونه تکرار بشه، ولی نه پشتسرهم
✅ انتخاب سایز و نوع سوند برای مسیر مناسب
✅ اجرای تکنیک ساکشن روی مانکن یا بیمار با حفظ ایمنی
✅ تشخیص زمان درست برای ساکشن (نه بر اساس زمان، بلکه بر اساس علائم بالینی)
✅ هماهنگی با ونتیلاتور (در بیماران لولهگذاریشده)
✅ رعایت حداکثر استریلیته، بهویژه در تراکئوستومی
🫁 ساکشن = نجات راه هوایی، نه روتین بیهدف
⏱️ بیشتر از ۱۵ ثانیه داخل نای = خطر هیپوکسی
📉 افت SpO₂ بعد از ساکشن = نیاز به اکسیژن و بررسی مجدد
🧪 استفاده از سرم نرمال فقط در صورت لزوم، نه همیشه
🧤 همیشه دستکش، ولی فقط با ذهن فعال ایمنی میسازی
با اجرای درست این مهارت، تو یاد میگیری که راه هوایی بیمار رو نه فقط باز نگه داری، بلکه ازش محافظت کنی.
ساکشن درست، هم آرامش بیمار رو برمیگردونه، هم اعتماد تیم ICU رو بهت میسازه. 🫁💪🔄
تأکید بر ضدعفونی دست، استفاده صحیح از دستکش استریل، باز کردن پک ساکشن، آمادهسازی دستگاه و بررسی فشار آن قبل از شروع. دانشجویان یاد میگیرند ساکشن نباید بیش از ۱۵ ثانیه طول بکشد و باید با مکث و اکسیژندهی همراه باشد.
در ICU، اجرای ساکشن بدون رعایت اصول استریلیته، مثل اینه که راه ورود عفونت رو با دست خودت باز کنی. همون سوندی که قراره ترشحات رو تخلیه کنه، اگه آلوده باشه یا استریل باز نشده باشه، میتونه پنومونی یا سپسیس رو به بیمار هدیه بده.
تو این بخش یاد میگیری که ساکشن فقط یه کار فنی نیست—یه فرآیند کامل با رعایت اصول ضدعفونی و آمادهسازی حرفهایه.
🔸 شستوشوی دست یا ضدعفونی با محلول الکلی بر اساس پروتکل WHO
🔸 پوشیدن دستکش استریل برای ساکشن از مسیرهای تهاجمی (تراکئوستومی یا لوله تراشه)
🔸 عدم تماس دستکش استریل با محیط یا تجهیزات غیر استریل
🔸 استفاده از دستکش تمیز فقط در ساکشن دهانی یا بینی در شرایط مشخص و با رعایت تکنیک تمیز
📌 اگر حتی یکبار دستکش استریل به ریل تخت یا روپوشت برخورد کرد، باید عوض بشه.
✅ انتخاب سوند مناسب:
سایز، طول و نرمی متناسب با مسیر (دهان، بینی، تراکئوستومی)
✅ باز کردن پک ساکشن بهصورت استریل:
دستکش باید قبل از باز کردن پوشیده بشه
سوند فقط از قسمت مشخص گرفته میشه، نباید به بیرون پک یا سایر سطوح برخورد کنه
✅ اتصال به شلنگ دستگاه ساکشن:
قسمت انتهایی سوند به لوله ساکشن وصل میشه بدون لمس ناحیه استریل
شلنگ ساکشن باید تمیز و بدون رطوبت باقیمانده از قبل باشه
✅ روشن کردن دستگاه و بررسی فشار مناسب:
بزرگسالان: 100–150 mmHg
کودکان: 80–100 mmHg
نوزادان: 60–80 mmHg
فشار بیشازحد = آسیب به بافت تنفسی یا خونریزی
فشار کم = ناکارآمدی در تخلیه ترشحات
🛑 زمان طلایی ساکشن: حداکثر ۱۰ تا ۱۵ ثانیه
📉 اگر بیشتر طول بکشه، ممکنه منجر به افت اکسیژن (هیپوکسی)، آریتمی یا برادیکاردی بشه
🔁 همیشه بین دو نوبت ساکشن، اکسیژندهی مجدد به بیمار انجام بده (حداقل ۳۰ تا ۶۰ ثانیه)
🧪 برای بیمار ونتیلاتوری، تنظیم دستگاه روی %100 اکسیژن پیش از ساکشن توصیه میشه
🧤 دستکش استریل رو بدون آلودهکردن بپوشی و حفظش کنی
📦 پک استریل ساکشن رو بهدرستی باز کنی و ابزار رو بدون تماس اضافی برداری
🛠️ دستگاه ساکشن رو روشن کنی و فشارش رو قبل از شروع تست کنی
⏱️ ساکشن رو در زمان مجاز و با دقت انجام بدی
💨 مکث بین دفعات ساکشن و اکسیژندهی رو فراموش نکنی
🧼 در پایان، وسایل رو دور بندازی و دستهات رو مجدد ضدعفونی کنی
🧴 تمیز بودن دست، آغاز ایمنی بیمار
📏 هر سانتیمتر تماس آلوده، یعنی ریسک پنومونی
⏱️ ۱۵ ثانیه یا کمتر؛ نه بیشتر، نه با عجله
🚨 اگر ساکشن به درستی انجام نشه، نهتنها کمکی نمیکنه، بلکه آسیبزاست
🧠 حرفهای کسیه که قبل از ورود سوند، همهی شرایط رو برای ایمنی کامل بیمار آماده کرده باشه
در ICU، استریلیته یک گزینه نیست، یک اصل غیرقابلمذاکرهست.
هر سوندی که به راه هوایی بیمار وارد میکنی، یا نجاتدهندهست یا تهدیدکننده.
این تویی که با مهارتت مشخص میکنی کدوم باشه. 🫁🛡️💉
نیم ساعت استراحت برای تنفس، نوشیدنی، مرور مطالب و پرسشوپاسخ با مربی 🌿
مربی نحوه بررسی پوست اطراف تراکئوستومی، بررسی قرمزی، ترشح، خونریزی یا زخم شدن و نحوه مراقبت روزانه را آموزش میدهد. این آموزش شامل استفاده از پَد تمیز، خشک نگهداشتن محل، و بررسی علائم عفونت است.
در ICU، بیمار فقط با دارو یا دستگاه زنده نمیمونه؛ جزئیترین مراقبتهای پوستی میتونن جلوی عفونت، زخم و حتی مرگ رو بگیرن. در این بخش یاد میگیری که چطور از ناحیهی حساس اطراف تراکئوستومی مراقبت کنی؛ جایی که راه هوایی مستقیم باز شده، ترشحات ازش خارج میشن و پوست دائماً در معرض آسیب و آلودگیه.
🔸 محل تراکئوستومی همیشه مرطوب، گرم، و در معرض تماس با ترشحات تنفسی و خونابه است
🔸 پوست اطرافش بهراحتی میتونه زخم بشه یا دچار درماتیت و عفونت بشه
🔸 اگر این ناحیه قرمز، متورم یا عفونی بشه، هم تنفس بیمار به خطر میافته، هم ریسک سپسیس افزایش پیدا میکنه
🔍 رنگ پوست اطراف تراکئوستومی:
– آیا قرمز یا ملتهبه؟
– آیا تغییر رنگ یا کبودی دیده میشه؟
🔍 ترشحات اطراف محل:
– ترشح شفاف طبیعیه، ولی اگر زرد، سبز، غلیظ یا بدبو بود، نشونهی عفونته
– ترشح خونی تازه یا خونی خشکشده ممکنه علامت تحریک یا زخم داخلی باشه
🔍 وجود زخم، ساییدگی یا رطوبت مزمن:
– آیا پوست خیس و چسبیده به پانسمانه؟
– بوی خاص یا تحریک پوستی نشوندهندهی رشد باکتریه
🔍 محل فیکسکننده تراکئوستومی (تیوبگیر):
– آیا خیلی سفت یا خیلی شله؟
– باعث فشار روی پوست گردن نشده؟
🔹 شستوشو با سرم نرمال سالین یا گاز مرطوب:
محل را بهآرامی از ترشحات پاک کن؛ هیچوقت با فشار یا مالش تند تمیز نکن
🔹 استفاده از پَد تمیز زیر پلیت تراکئوستومی:
– پد باید خشک، نرم و فاقد پرز باشه
– روزانه تعویض بشه، یا هر زمان که ترشحات زیاد بود
– از گاز استریل معمولی، مخصوص تراکئوستومی یا فوم مخصوص استفاده کن
🔹 خشک نگهداشتن محل:
رطوبت دائمی باعث زخم فشاری و رشد قارچ و باکتری میشه
پس بعد از تمیزکاری، با گاز خشک یا باد ملایم، محل باید کامل خشک بشه
🔹 بررسی فیکسکنندهها:
– بند یا چسب تراکئوستومی باید روزانه چک بشه
– در صورت تعریق یا ترشح زیاد، سریعاً تعویض بشه تا پوست تحریک نشه
🔹 عدم استفاده از کرم یا پماد بدون تجویز پزشک:
چرب کردن یا پوشاندن محل بدون اندیکاسیون میتونه رشد میکروبی رو افزایش بده
🚨 قرمزی منتشر یا دایرهای اطراف تراکئوستومی
🚨 ترشحات زرد، سبز یا بدبو
🚨 وجود خون تازه یا افزایش خونابه
🚨 پوست زخمشده یا بافت نکروتیک
🚨 تب بدون منبع مشخص
🚨 شکایت بیمار از سوزش، درد یا احساس فشار در محل تراکئوستومی
🧤 همیشه با دست تمیز یا دستکش تمیز به ناحیه نزدیک شو
🧴 ضدعفونی لازم نیست؛ تمیزکاری ملایم و خشککردن کافیه
🩹 هر پد مرطوب = زمین بازی برای میکروبها
📋 ثبت دقیق ارزیابی پوست و ترشحات، مثل ثبت دما یا فشار حیاتیه
🧠 اگر چیزی دیدی که «عادی نیست»، سریع بگو؛ حتی اگه مطمئن نباشی
پوست اطراف تراکئوستومی، بخشی از راه هوایی بیمار محسوب میشه.
وقتی از این ناحیه مراقبت میکنی، انگار داری از سلامت تنفس و زنده موندن اون بیمار محافظت میکنی.
این یه پانسمان ساده نیست... یه مسئولیت واقعی برای حفظ ایمنی بیمار توی سختترین شرایطه. 🫁🛡️💙
اگر بیمار دستور تهیه نمونه خلط داشته باشد، روش انجام آن آموزش داده میشود. تفاوت بین خلط و بزاق، شرایط قبل از جمعآوری، رعایت ایمنی، استفاده از ظرف استریل، برچسبگذاری و ارسال فوری به آزمایشگاه جزو نکات کلیدی این بخش هستند.
در بیماران ICU، نمونهگیری دقیق و تمیز از خلط میتونه مسیر تشخیص رو از حدسزدن به حقیقت تبدیل کنه. در مواردی مثل پنومونی، سل، یا عفونتهای مقاوم، کیفیت و درستی نمونهی خلط، شرط اصلی برای تشخیص و تجویز درمان مناسبه. تو این بخش، قراره یاد بگیری چطور با رعایت استریلیته، ایمنی، و دقت، نمونه خلط تهیه و ارسال کنی.
🔹 خلط (Sputum): ترشح ضخیم و چسبناکیه که از عمق راههای هوایی (برونش و ریه) میاد و معمولاً رنگداره (سبز، زرد، قهوهای، یا خونی)
🔹 بزاق (Saliva): ترشح رقیق و شفاف دهانیه که از غدد بزاقی میاد و برای آزمایش خلط قابل قبول نیست
📌 اگر نمونه بزاقی بهجای خلط ارسال بشه، آزمایشگاه ردش میکنه و نتیجهای برای تشخیص نداره.
🕗 زمان مناسب:
نمونه باید صبح زود قبل از خوردن یا نوشیدن چیزی گرفته بشه؛ چون در طول شب، ترشحات تهنشین میشن و احتمال آلودگی کمتره
🍽️ آمادهسازی بیمار:
قبل از جمعآوری، بیمار باید دندانهاشو مسواک بزنه یا دهانشو با آب ساده بشوره
استفاده از دهانشویه یا مواد ضدعفونی ممنوعه
به بیمار آموزش بده که خلط از قفسه سینه و عمق ریه بیاد، نه فقط از گلو
✅ ظرف استریل دربدار مخصوص خلط (با برچسب آزمایشگاه)
✅ دستکش تمیز
✅ ماسک برای خودت
✅ دستمال برای تمیز کردن اطراف دهان بیمار
✅ فرم ثبت آزمایش
شستن دست و پوشیدن دستکش ✋🧤
دادن آموزش به بیمار:
«چند نفس عمیق بکش، بعد سرفهی عمیق کن تا خلط از سینه بالا بیاد»
جمعآوری خلط:
بیمار باید مستقیم داخل ظرف استریل خلط رو تخلیه کنه، بدون تماس با لبه ظرف
بستن در ظرف بلافاصله بعد از جمعآوری 🧫🔒
برداشتن دستکش و شستوشوی دست
برچسبگذاری دقیق:
شامل نام بیمار، کد پرونده، ساعت نمونهگیری، نام شخص نمونهگیر
ارسال فوری به آزمایشگاه (حداکثر تا ۳۰ دقیقه) 📦
📌 تأخیر در ارسال = رشد باکتریهای خارجی = نتیجه نامعتبر
📌 تماس خلط با بیرون ظرف = آلودگی نمونه و رد توسط آزمایشگاه
😷 خودت باید ماسک بزنی و روبهروی بیمار قرار نگیری
🌬️ تهویه اتاق باید مناسب باشه؛ بهتره بیمار روبهرو به پنجره یا هود مکنده باشه
🧽 اگر بیمار در تخت بستریه و نمیتونه در ظرف تخلیه کنه، میتونی از روش ساکشن حلقی یا تراکئوستومی با شرایط استریل و طبق دستور پزشک استفاده کنی
🔬 اسمیر و کشت خلط برای تشخیص:
سل ریوی (AFB smear & culture)
پنومونی باکتریال یا قارچی
عفونتهای مقاوم به آنتیبیوتیک
بررسی سلولهای بدخیم (سیتولوژی)
🧫 خلط سطحی = نمونه بیفایده
🕑 خلط دیررس = رشد آلودگی محیطی
📋 خلط بیبرچسب = خلط بیارزش
✋ آموزش درست به بیمار = نمونهی قابل قبول
🧠 هر خلطی، یک پیام از ریههاست؛ تو باید اون پیام رو درست و تمیز به آزمایشگاه برسونی
با اجرای درست این مهارت، تو نهتنها به روند تشخیص کمک میکنی، بلکه نشون میدی که حتی در سادهترین کارها، حرفهای عمل میکنی.
بین «نمونه گرفتن» و «کمک به نجات بیمار»، فقط یه مهارت تمیز، ایمن و علمی فاصلهست. 🧪📦🫁💪
در پایان، دانشجویان یاد میگیرند چگونه پس از انجام پروسیجر ساکشن یا نمونهگیری، محیط اطراف بیمار، سطوح، سطل زباله، سینیها و سایر وسایل را طبق دستورالعملهای کنترل عفونت تمیز و ضدعفونی کنند.
پروسیجر تمیز، بدون پاکسازی محیط = انتقال آلودگی
تو ICU، محیط اطراف بیمار بخشی از زنجیره مراقبته. حتی اگه ساکشن یا نمونهگیری رو بهدرستی انجام بدی، ولی سینی، تخت، یا سطل زباله آلوده بمونه، همچنان راه انتقال عفونت بازه.
تو این بخش یاد میگیری که چطور فضای اطراف بیمار رو بعد از هر پروسیجر با دقت و استاندارد تمیز کنی.
🛏️ تخت بیمار و میز کنار تخت
🔬 سینی ابزارها و تجهیزات مورد استفاده
🚮 سطح بیرونی و درب سطل زباله عفونی
💉 سطوحی که دستکش، سوند، لوله یا وسایل دفعی با آنها تماس داشتهاند
💺 دستههای صندلی، مانیتور علائم حیاتی، پمپ انفوزیون (در صورت تماس)
✅ دستکش تمیز یا دستکش خانگی مخصوص ضدعفونی
✅ گان یا روپوش ضدآب (در صورت نیاز)
✅ محلولهای ضدعفونی سطوح (ترجیحاً حاوی هیپوکلریت سدیم یا ترکیبات آمونیوم چهارظرفیتی)
✅ پارچههای یکبار مصرف یا حوله تمیز
✅ سطل زباله دربدار برای مواد دفعی
✅ ماسک و عینک محافظ در صورت احتمال پاشش
شستن دست یا استفاده از محلول الکلی و پوشیدن دستکش مناسب 🧤🧴
جمعآوری تمام وسایل استفادهشده (دستکش، گاز، سوند و...) در سطل عفونی
برداشتن پارچههای آلوده از روی سینی یا سطح تخت و جایگزینی با پارچه تمیز
ضدعفونی سطوح با حرکت یکطرفه (نه رفت و برگشت)
⬅️ از تمیز به آلوده، از بالا به پایین
ضدعفونی محل تماس با ترشحات یا ابزارهای ساکشن با محلول قویتر (هیپوکلریت)
پاکسازی سطل زباله: درب، پدال و اطراف آن را ضدعفونی کن
در صورت نیاز، تعویض کیسه زباله و بستن آن با گره محکم
جمعآوری و تمیز کردن سینی ابزارها با محلول مخصوص، خشک کردن و ارسال برای استریل (اگر قابل استریله)
درآوردن دستکش، شستن دست و ثبت اقدامات انجامشده در فرم مربوطه
🚫 پاک کردن سطح با دستکش آلوده
🚫 استفاده از پارچه یکسان برای چند سطح مختلف
🚫 اسپری مستقیم روی تجهیزات حساس (پمپ، مانیتور)
🚫 گذاشتن سوند یا گاز استفادهشده روی میز
🚫 تماس مستقیم لباس با تخت یا سطوح آلوده
🧽 سطح تمیز فقط یعنی ظاهر بدون لکه؟ نه! یعنی فاقد میکروب زنده
🧴 هر سطحی که لمس شده، باید پاک بشه؛ حتی اگر آلوده به چشم نیاد
🧤 وسایل حفاظت فردی فقط برای مراقبت از بیمار نیستن؛ برای مراقبت از خودت و همکارات هم هستن
📋 ثبت دقیق عملیات پاکسازی در پرونده یا چکلیست کنترل عفونت، بخشی از فرآیند مراقبته
پروسیجر خوب، با یک تمیزکاری علمی و دقیق کامل میشه.
تو فقط پرستار اجرای ساکشن نیستی؛
تو محافظ محیطی هستی که بیمار در اون نفس میکشه، دارو میگیره و زنده میمونه. 🌬️🧼🛡️
برای تکمیل ارزیابی روزانه، حتماً فرم کیس بالینی امروز را با دقت پر کن و تجربهات را ثبت کن: 🧠💉👨⚕️